قالب قوسی
جهت اجرای قالب بندی با مقاطع قوسی در صورت زیاد بودن قطر قوس ، ابتدا لوله ها را مطابق قوس مورد نظر، نورد نموده و سپس بعنوان پشت بند قالب مدولار ، که از قبل مونتاژ شده، استفاده میگردد و در صورتیکه قطر قوس کمتر باشد بجای قالب های مدولار از قالبهای کمانی (بدون تسمه های عرضی ) استفاده میشود. جهت اجراي سازه بتن مانند مخازن و سيلوها و … از قالب‌هاي كماني استفاده مي‌گردد. اين قالبها همانند قالب بتن استاندارد هستند با اين تفاوت كه فاقد تسمه‌هاي افقي موجود در قالب بتن مدولار مي‌باشند و با توجه به شعاع لوله نورد شده پشت بند مي‌توان انحناهاي مختلف را تأمين نمود. قالب‌هاي كماني همانند قالب‌هاي مدولار در ابعاد و اندازه‌هاي مختلف ساخته مي‌شوند و توسط گيره متوسط به لوله نورد شده متصل مي‌شوند. در سازه های قوسی یا مدور اگر قطر کار کمتر از ۲ متر باشد مثل ستونهای گرد و لوله های بتنی، از قالب گرد برای ستونها و قالب گرد و منهول برای لوله های بتنی استفاده میشود .
مزایای قالب بندی قوسی در بتن‌ریزی
قالب بندی قوسی (کمانی) در سازه هایی مورد استفاده قرار میگیرد که با طراحی خاص جهت تقلیل سادگی و ایجاد یک هارمونی یا تنوع متشکل از زوایای متنوع و سطوح پیچیده‌تر لازم است . هدف از این نوع طرح‌ها در برخی موارد تمرکز زدایی و تعدیل بارهای بیرونی عناصر ساختمان می‌باشد .این نوع قالب بتن در پروژه‌هایی اعم از پایه های باربر و فرعی منحنی شکل و حاشیه عرشه، قرنیز و هندریل در پل‌ها، سکوهای غیر مدوله و نماهای غیر مسطح بتنی شبیه گنبد‌ها ، ملزومات قوسی فولادی، طراحی تولید و مونتاژ میگردد.همچنین ،ایجاد قوس منظم طولی در سازه‌های استوانه ای بزرگی نظیر سیلوها و مخازن و برج‌های مشابه بتنی، با تغییرات مختصری در مسیر تولید قالبهای تخت مدولار قابل اجرا بوده و نیاز به طراحی قالب بتن خاصی نمی باشد .
در سازه های مدوری که قطر آنها بین ۲ متر تا ۷.۵ متر باشد از قالب های کمانی ( قوسی ) فاقد استیفنر عرضی و تسمه های پانچ شده بالا و پایین قالب ، استفاده مشود که نحوه قالب بندی آن توضیح داده شد و در نهایت سازه های مدور بتنی که قطرشان از ۷.۵ متر تجاوز میکند امکان استفاده از قالب مدولار میسر میگردد لذا جهت سهولت در اجرا مطلوبترین حالت استفاده از پنل های ریزتر در سازه های با قطر کمتر و بالعکس می باشد . بطور مثال در سازه های با قطر ۱۴ متر بهترین حالت استفاده از قالب بتن تخت عرض ۳۰ سانتی متر و در سازه های با قطر بالای ۲۰ متر استفاده از قالب فلزی بتن عرض ۵۰ سانتی متر مطلوبتر است.
استفاده از قالب بندی قوسی در بتن‌ریزی دارای مزایای زیادی است که عبارتند از:
- تحمل فشار بتن‌ریزی به‌صورت یکپارچه: قالب بندی قوسی به دلیل ساختار قوسی و محکم خود، توانایی تحمل فشار بتن‌ریزی را به‌صورت یکپارچه دارد. این قابلیت باعث میشود که بتن به‌طور یکنواخت در قالب توزیع شده و احتمال تشکیل نقاط ضعف و نشتی در سطح بتن کاهش یابد.
- امکان قالب بندی مدور بتن اکسپوز: قالب بندی قوسی به دلیل انعطاف پذیری در ایجاد اشکال مختلف، امکان قالب بندی سطوح مدور و منحنی را فراهم میکند. این ویژگی بسیار مفید است زیرا به طراحان و معماران اجازه می‌دهد تا سازه‌های بتنی با شکل‌های منحنی و زیبا را ایجاد کنند.
- کاهش مصرف میان‌بولت: استفاده از قالب بندی قوسی معمولاً نیاز به مصرف کمتری از میان‌بولت (بولت‌های قالب بندی) دارد. این موضوع منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌ها و نیز کاهش زمان مورد نیاز برای نصب و خارج کردن میان‌بولت‌ها میشود.
- کاهش هزینه‌های تمام‌شده: استفاده از قالب بندی قوسی به دلیل سادگی و سرعت بالا در قالب‌بندی، هزینه‌های تمام‌شده را کاهش می‌دهد. زمان کوتاهتر قالب‌بندی و استفاده کمتر از نیروی کار و مصالح معمولاً به هزینه‌های کلی پروژه کمک میکند.
- افزایش سرعت قالب بندی: به دلیل ساختار ساده و آسان قالب بندی قوسی، سرعت قالب‌بندی در پروژه‌ها به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. این امر می‌تواند زمان اجرای ساختمان را به طور قابل توجهی کاهش دهد و امکان پیشروی سریع‌تر در پروژه‌ها را فراهم کند.
نمونه پروژه قالب قوسی
کاربرد قالب بندی قوسی
قالب بندی مدور یک روش قالب بندی است که برای ایجاد قالبها و سازه‌های با مقاطع دایره‌ای، کمانی و قوسی با قطرهای مختلف (بین ۲ تا ۷.۵ متر) استفاده میشود. این نوع قالب بندی در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی و عمرانی کاربرد دارد و برخی از کاربردهای اصلی آن عبارتند از:
- سیلو: قالب بندی مدور در ساخت سیلوها استفاده میشود. سیلوها عموماً برای ذخیره و نگهداری موادی مانند غلات، آرد، سیمان و سایر مواد خوراکی و صنعتی استفاده می‌شوند. قالب بندی مدور در ساخت سیلوها به دلیل توانایی تحمل فشار بتن‌ریزی یکپارچه و ایجاد ساختار مقاوم و پایدار، بسیار مناسب است.
- مخازن بتنی: قالب بندی مدور در ساخت مخازن بتنی برای ذخیره سوخت، آب، مواد شیمیایی و غیره استفاده میشود. مخازن بتنی مدور به دلیل شکل هندسی خود و قوت ساختاری بالا، مقاومت بالایی در برابر فشار و نیروهای خارجی دارند.
- ستونهای دایره‌ای: قالب بندی مدور در ساخت ستونهای با قطر دایره‌ای استفاده میشود. این ستونها معمولاً در ساختمان‌ها و پل‌ها به عنوان اعضای پشتیبانی و باربری استفاده می‌شوند. قالب بندی مدور به طراحان و معماران اجازه می‌دهد تا ستون‌هایی با شکل ظاهری زیبا و منحنی را ایجاد کنند.
- نماهای برجسته و خاص: قالب بندی مدور در ساخت نماهای برجسته و خاص مورد استفاده قرار میگیرد. این نماها معمولاً برای ایجاد طرح‌های هندسی منحنی، استفاده می‌شوند و با استفاده از قالب بندی مدور، این طرح‌ها به راحتی قابل اجرا هستند.
- لوله بتنی: قالب بندی مدور در ساخت لوله‌های بتنی استفاده میشود. لوله‌های بتنی در سیستم‌های آبیاری، فاضلاب، زهکشی و ساختمانی کاربرد دارند.
قالب‌بندی مدور برای سازه‌های با قطر کمتر از ۲ متر
استفاده از قالب بتن گرد و منهول برای قالب‌بندی سازه‌های با قطر کمتر از ۲ متر موثر است. قالبهای گرد با قابلیت انعطاف بالا و سهولت در تنظیم شکل بهترین گزینه برای قطرهای کوچک هستند. همچنین، قالب منهول با شکل استوانه‌ای خود، امکان قالب‌بندی دقیق و منظم را فراهم میکند. این روش‌ها بهبود کارایی و دقت در اجرای قالب‌بندی سازه‌های دایره‌ای را به ارمغان می‌آورند.
قالب‌بندی دیوارهای قوسی با قالبهای مدولار
قالب‌بندی دیوارهای قوسی با استفاده از قالب مدولار امکان استفاده از قالبهای کمانی را برای سازه‌های بزرگ محدود میکند. قالب بندی قوسی به دلیل شکل یکپارچه و منحنی خود، مناسبی برای استفاده از این قالبها نیستند. به همین دلیل، قالبهای مدولار با اندازه‌های متفاوت برای سازه‌های دیوار قوسی بزرگ، جایگزین مناسبی هستند. با داشتن مهارت کافی، قالب‌بندی با استفاده از قالبهای مدولار بدون نیاز به طراحی قالبهای کمانی بزرگ قابل انجام است. به عنوان مثال، استفاده از قالبهای مدولار با عرض ۳۰ سانتیمتر در سازه‌های با قطر ۱۴ و استفاده از قالبهای با عرض ۵۰ سانتیمتر در سازه‌های بیش از ۲۰ متر، بهتر است.
قالب‌بندی دیوارهای قوسی با قالبهای کمانی و مدولار
قالب‌بندی دیوارهای قوسی با استفاده از قالبهای کمانی به راحتی و به شکل صحیح‌تری نسبت به روش‌های دیگر قابل اجرا است. همچنین، اجرای قالب‌بندی دیوارهای قوسی با استفاده از قالبهای مدولار در سازه‌های بزرگ نیز نیازمند دقت و مهارت بالایی است تا خروجی کار مشکلی نداشته باشد. این نوع از قالبها در پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از طراحی این مدل سازه در برخی موارد، تمرکز زدایی و تقسیم بارهای بیرونی ساختمان است. به عنوان مثال، در قرنیز و هندریل پل‌ها، و نماهای غیرمسطح بتنی، می‌توان از قالب‌بندی دیوارهای قوسی استفاده کرد. همچنین، استفاده از قالبهای مدولار در سازه‌های بزرگ استوانه‌ای مانند سیلوها، مخازن، و برج‌های مشابه بتنی امکان‌پذیر است. این روش باعث ایجاد قوس‌های منظم طولی میشود و در برخی موارد نیازی به طراحی خاص قالب بتن کمانی ندارد.