جک های سقفی
جهت کفراژبندی سقفها در سازه بتن اعم از دال های بتنی و تیرچه بلوک از جک های سقفی استفاده می گردد.جک سقفی درطول های مختلف طبق سفارش تولید می گردند، ابعاد مفید قابل استفاده جکهای سقفی معمولا بین ۳ متر تا ۵.۵ متر می باشد که در ارتفاع های بالاتر از آن می بایست از داربست مثلثی یا داربست چکشی استفاده شود. جک سقفی در ارتفاع ۳.۵ متر دارای توان باربری ۱.۵ تن می باشد.
محاسبه جک سقفی
مطلوب است محاسبه جک سقفی با ارتفاع معمول ۱متر و قطر ۵سانتی متری
k=1m . l=300cm
s=kl/r=(1×300)/(1∙76)=170∙45
ce=√((2π^2 e)/fy=131∙4)
kl/r=170∙45>ce=131∙4
Fa=(π^2 e)/〖f∙s(kl/r)〗^2 F∙s=1∙92
fa=π^2 E→1∙92×(170∙〖45〗^2 )=371∙5kg
P=1∙4ton
p=fa×A→371∙5×3∙73≈1385
ضخامت لوله ها در جکهای سقفی تا ارتفاع ۳.۵ متری لوله ۶ ( مادگی) 2mm و لوله ۵ ( نری )2.5mm و در جک های ارتفاع بالاتر بهتر است ضخامت لوله مادگی 2.5mm و لوله نری 3mm باشد . برای تنظیم ارتفاع جک سقفی سوراخ هایی روی لوله ۵ (نری) به فاصله ۱۰ سانتیمتری از یکدیگر تعبیه میشود، این امر سبب میشود که از حداقل و حداکثر ارتفاع جک سقفی استفاده بهینه بعمل بیاید. تنظیم سانتیمتری ارتفاع جک زیر سازه بتنی بواسطه پین فنردار و مهره جک سقفی انجام میگیرد .بنابراین مقاوم بودن مهره جک بر اثر ضربات چکش و یا زیر فشار بار ، بسیار حائز اهمیت است . جنس مهره جکهای تولید شده در این مجموعه چدن داکتیل بوده و با ضمانت نشکن بودن ، ارائه میگردد.
محاسبه تعدادی جکهای سقفی
معمولا بازای هر متر مربع سقف ، یک عدد جکهای سقفی بکار میرود البته این در صورتی است که فشار بار بتن وارده در هر متر مربع ، بیش از ۱.۵ تن نباشد . در غیر اینصورت احتمال خم شدن لوله نری جک سقفی بالاست . برای اینکه در استفاده از جکهای سقفی در سازه های بتنی مرتفع مشکلی ایجاد نشود ، میبایست تعداد جکها را اضافه کرد یعنی بجای استفاده در هر یک متر مربع ، جکها به فاصله ۸۰ سانت از یکدیگر قرارداده شده و جهت اطمینان بیشتر از کمرکش استفاده گردد .
جک سقفی بدلیل استفاده در حالتهای مختلف در سه نوع تولید میگردد :
- جک سقفی صلیب دار ( تیدار )
- جک سقفی U دار
- جک سقفی بدون صلیب (ساده ) با قابلیت نصب صلیب متحرک
صلیبب جکهای سقفی تولید شده در شرکت آرتا بنیان صنعت از پروفیل (۵۰*۳۰) بطول ۷۵ سانتی متر بوده و بازوهای صلیب هم از پروفیل (۲۰*۲۰) استفاده میشود . و وزن حدودی جک صلیب دار۳.۴ متری این شرکت ، ۱۵ کیلوگرم میباشد. روش نگهداری مناسب ، جابجایی با احتیاط و روغنکاری رزوه ها بعد از اتمام هر پروژه ، طول عمر مفید جک سقفی را افزایش میدهد .
اندازه‌ها و مشخصات جکهای سقفی
جکهای سقفی یک ابزار مهم در صنعت ساخت و ساز است که برای زیرسازی قالبهای سقف و تیرهای بتنی استفاده میشود. اندازه جک سقفی در اصل توسط ابعاد مختلف آن تعیین میشود. در زیر تیم آرتا بنیان صنعت اندازه‌ها و مشخصات مهم جک سقفی را بررسی خواهیم کرد:
- بخش پایینی جکهای سقفی:
- قطر لوله: تقریباً ۶ سانتی‌متر.
- ضخامت لوله: حدود ۲ میلی‌متر.
- بخش بالایی جکهای سقفی:
- قطر لوله: معمولاً ۵ سانتی‌متر.
- ضخامت لوله: تقریباً ۲.۵ میلی‌متر.
این اندازه‌ها در تمامی اشکال جک سقفی، از جمله صلیب‌دار، U و T شکل قابل مشاهده است.
باید توجه داشت که یک جک سقفی استاندارد و سالم قادر است تا ۱.۵ تن فشار را تحمل کند. جک سقفی با سایز استاندارد دارای ارتفاع ۳.۲ متر و وزنی حدود ۱۴ کیلوگرم است. همچنین، وزن سر جکها به تنهایی در حدود ۴ تا ۶ کیلوگرم است.
علاوه بر جک سقفی استاندارد، اندازه‌های دیگری نیز وجود دارد که عبارتند از:
- جک سر جدا و ثابت با طول ۳.۵ متر.
- جک سر جدا و ثابت با طول ۴ متر.
- جک سقفی ۵ متری.
مناسب است توجه داشته باشید که وزن یک جک سقفی بدون در نظر گرفتن سر جکها می‌تواند بین ۱۲.۵ تا ۲۱ کیلوگرم متغیر باشد.در تولید جک سقفی، استفاده از لوله‌های بدون درز بسیار مهم است. لوله‌های درزدار می‌توانند به عنوان مراکز تمرکز تنش عمل کرده و در نتیجه شکستگی و خرابی جک سقفی را ایجاد کنند. بنابراین، بهترین روش استفاده از لوله‌های بدون درز است تا از این مشکلات جلوگیری شود.مشخصات فنی و ابعاد دقیق جک سقفی ممکن است بین تولیدکنندگان و مدل‌های مختلف متفاوت باشد. برای استفاده بهینه از جک سقفی، بهتر است همواره به دستورالعمل و مشخصات فنی تولیدکننده مراجرای جکهای سقفی برای اندازه‌گیری دقیق ابعاد و مشخصات فنی جک سقفی نیاز است.
مزایا و معایب جکهای سقفی
مزایا
- افزایش سرعت اجرای ساختمان: استفاده از جکهای سقفی ساختمانی منجر به افزایش سرعت اجرای ساختمان میشود. نصب و عملیات سقف‌گذاری با استفاده از جک سقفی به طور کلی سریعتر انجام میشود نسبت به روش‌های سنتی.
- وزن سبک: جکهای سقفی ساختمانی از مصالح سبک تری ساخته می‌شوند، که منجر به کاهش وزن ساختمان و بار معماری میشود. این ویژگی می‌تواند در کاهش هزینه‌های سازه و افزایش کارایی ساختمان تأثیرگذار باشد.
- قابلیت استفاده چندباره: جکهای ساختمانی معمولاً قابلیت استفاده چندباره دارند. پس از استفاده در یک پروژه ساختمانی، می‌توانند برای پروژه‌های دیگر استفاده شوند، که این امر میزان هدررفت منابع و هزینه را کاهش میدهد.
- صرفه اقتصادی: استفاده از جکهای سقفی می‌تواند به صرفه اقتصادی در پروژه‌های ساختمانی منجر شود. این جکها باعث کاهش هزینه‌های سازه، کاهش زمان نصب و نیاز به نیروی کار کمتر می‌شوند.
معایب
- ضریب لاغری بالا: برخی از جکهای سقفی ممکن است دارای ضریب لاغری بالایی باشند. این موضوع می‌تواند مقاومت و استحکام ساختمان را کاهش دهد و نیاز به طراحی و استفاده از جکهای قوی‌تر را الزامی کند.
- سختی نصب مهاربند: در برخی از جکهای سقفی، نصب سیستم مهاربندی ممکن است دشوار باشد. این موضوع نیاز به مهاربندی مناسب را برای جکها و ساختمان ایجاد می‌کند که ممکن است زمان و هزینه بیشتری را مستلزم شود.
- کاهش مقاومت در برخی از جکها: بعضی از جکهای سقفی ممکن است به دلیل ضریب لاغری بالا دارای مقاومت کمتری باشند. این موضوع نیازمند انتخاب دقیق و اصولی جکها براساس نیازهای ساختمان است.
- مشکل در نصب سیستم مهاربند: در برخی از جکهای ساختمانی پیش‌ساخته، نصب سیستم مهاربندی ممکن است مشکلاتی را به همراه داشته باشد. به‌خصوص در مواردی که طراحی و انطباق مهاربند با جکها برای جلوگیری از حرکت غیرمطلوب سقف ضروری است.
نمونه پروژه جک سقفی
کاربردهای جکهای سقفی
- ساختمان‌های بتنی: جکهای سقفی برای کفراژبندی سقف‌های ساختمان‌های بتنی استفاده می‌شوند. آنها برای نگهداری و حمایت از سقف در حین فرآیند ساختمان‌دهی استفاده می‌شوند تا اجازه دهند که ساختمان به طور کامل تثبیت شود.
- پروژه‌های ساختمانی موقت: جکهای سقفی معمولاً در پروژه‌های ساختمانی موقت مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها به عنوان حمایت و سازماندهی در فرآیند ساخت برای نگهداری بر روی سقفها و طبقات بالا استفاده می‌شوند تا امکان انجام فعالیت‌های ساختمانی دیگر را فراهم کنند.
- نصب و تعویض تجهیزات فنی: در برخی موارد، جکهای سقفی برای نصب و تعویض تجهیزات فنی مانند سیستم‌های تهویه، تاسیسات الکتریکی، یا سیستم‌های آب و فاضلاب استفاده می‌شوند. آنها به عنوان یک وسیله برای نگهداری بار و ایجاد فضای لازم برای نصب تجهیزات استفاده می‌شوند.
- استفاده در پل‌ها و تونل‌ها: جکهای سقفی همچنین در پروژه‌های پل‌سازی و تونل‌سازی استفاده می‌شوند. آنها برای نگهداری و حمایت از سقف پل‌ها و تونل‌ها در حین ساخت و بهره‌برداری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نکات کلیدی در استفاده از جکهای سقفی
در هنگام استفاده از جک سقفی، نکات مهم زیر را بررسی کنید:
- توجه به ارتفاع استاندارد جک: اگر از جکهای T شکل استفاده می‌کنید، باید به ارتفاع استاندارد جک توجه کنید. این نوع جک تا ارتفاع ۳.۵ متر قابل استفاده است. اما برای ارتفاع‌های بیشتر از این، بهتر است از داربست‌هایی مانند اسکافلد استفاده کنید.
- استفاده از جکهای صلیبی برای نگهداری سقف: اگر برای نگهداری سقف از جکهای صلیبی استفاده می‌کنید، باید ارتفاع مناسب را بررسی کنید. طبق استانداردهای موجود، ارتفاع مناسب برای این نوع جک ۳ متر است.
- زمان مجاز برای قالب برداری: حداکثر زمان مجاز برای قالب برداری نیز باید مدنظر قرار گیرد. بر اساس استانداردها، این زمان معمولاً ۱۴ روز است. به همین دلیل، برنامه‌ریزی مناسب برای قالب برداری و انتقال بار از سقف بسیار مهم است.
- استفاده از پایه‌های اطمینان: برای افزایش ایمنی، توصیه میشود از پایه‌های اطمینان استفاده کنید. این پایه‌ها معمولاً در نقاط استراتژیکی نصب می‌شوند و به جکها استحکام و پایداری بیشتری می‌بخشند.
با رعایت این نکات، می‌توانید از جک سقفی به طور ایمن و کارآمد استفاده کنید. همچنین، در هر مورد، به استانداردها و دستورالعمل‌های مربوطه تولید کننده جکهای سقفی و همچنین مقررات و ضوابط مربوطه در منطقه خود توجه کنید.